Türk Hukukunda Ortaklığın Giderilmesi
Ortak mülkiyet, bir mal üzerinde birden fazla kişinin mülkiyet hakkına sahip olduğu durumları ifade eder. Türk hukukunda ortaklığın giderilmesi, bu tür ortak mülkiyetlerin nasıl sona erdirileceğini ve ortak mülkiyetin nasıl paylaşılacağını düzenleyen hukuki bir süreçtir. Ortaklığın giderilmesi, Türk Medeni Kanunu başta olmak üzere çeşitli mevzuatla düzenlenmiştir ve paylı mülkiyet ile elbirliği mülkiyeti olarak iki ana kategoriye ayrılır.
1. Paylı Mülkiyet
Paylı mülkiyet, bir malın üzerinde birden fazla kişinin belirli oranlarda hak sahibi olduğu durumdur. Her malik, malın tamamında pay sahibidir, ancak bu payın büyüklüğü malikin haklarını belirler.
2. Elbirliği Mülkiyeti
Elbirliği mülkiyeti, bir mal üzerinde birden fazla kişinin ortaklaşa mülkiyet hakkına sahip olduğu durumdur ve her bir kişinin mülkiyet hakkı, malın tamamını kapsar.
a. Ortaklığın Giderilmesi
Paylı mülkiyette ortaklığın giderilmesi, mülkiyet hakkının paylaştırılması veya malın satış yoluyla ortaklığın sona erdirilmesi şeklinde gerçekleşebilir.
Anlaşma Yoluyla Giderilme: Taraflar, malın paylaşımı konusunda kendi aralarında veya arabulucu sürecinde anlaşabilirler. Bu, malın fiziksel olarak bölüştürülmesi veya malın bir kişiye devredilmesi şeklinde olabilir. Tarafların anlaşması, hukuki geçerliliğe sahip olmalıdır. Anlaşma ile yapılan paylaşım, tüm tarafların onayını gerektirir ve bu genellikle daha hızlı ve az maliyetli bir çözüm sunar.
Mahkeme Yoluyla Giderilme: Eğer taraflar anlaşmaya varamazsa, mahkemeye başvurularak ortaklığın giderilmesi talep edilebilir. Türk Medeni Kanunu'nun 699. maddesi, paylı mülkiyette ortaklığın giderilmesini düzenler. Mahkeme, tarafların paylarını dikkate alarak malın paylaşımına veya satışına karar verebilir. Mahkeme, tarafların anlaşamadığı durumlarda, mülkün satışı veya diğer uygun çözümler üzerine karar verir.
b. Ortaklığın Giderilmesi Süreci
Arabuluculuk Süreci: 1 Eylül 2023 tarihinde getirilen düzenleme ile ortaklığın giderilmesi davası açılmadan önce arabulucuya başvuru zorunluluğu getirilmiştir. Taraflar, arabulucu sürecinden olumlu bir sonuç alamaz ise sulh hukuk mahkemesinde ortaklığın giderilmesi davası açma yoluna gidilir.
Dava Açma: Arabuluculuk sürecinden olumlu bir sonuç alamayan taraflardan biri veya birkaçı, ortaklığın giderilmesi için bir dava açar. Dava dilekçesinde, malın paylaşımı veya satışı talep edilir.
Mahkeme İncelemesi: Mahkeme, tarafları dinler ve ilgili belgeleri inceleyerek karar verir. Taraflar arasında anlaşma sağlanmaya çalışılır ve gerekiyorsa uzlaşma teklifleri yapılır.
Karar ve İcra: Mahkeme, malın paylaşımı veya satışı yönünde bir karar verir. Karar, taraflar arasında uygulanır ve mülkün paylaşımı veya satışı gerçekleştirilir.
Satış ve Paylaşım: Malın satışı gerçekleştirilir ve satıştan elde edilen gelir, ortaklar arasında paylaşılır. Satış işlemi ve gelir paylaşımı, mahkeme tarafından denetlenir.
Komentarai