T.C.
UYUSMAZLIK MAHKEMESI
ESAS NO : 2021/170
KARAR NO : 2021/196
KARAR TR : 05/04/2021
ÖZET: 2942 sayılı Kanun'un 21. maddesi uyarınca verilen kamulaştırma işleminden vazgeçilmesine ilişkin encümen kararının iptali istemiyle açılan davanın ADLI YARGI YERINDE görülmesi gerektiği hk.
K A R A R
Davacı : M.Ins. Gıda Oto. Uluslararası Nak. Tur. San. ve Tic. Ith. Ihr. Ltd Sti
Vekilleri : Av.A.H.Y. Av.S.K. Av.V.A.A.
Davalı : Mersin Büyüksehir Belediye Baskanlıgı
Vekilleri : Av.F.P.T. Av.S.S. Av.A.C.
I. DAVA KONUSU OLAY
1. Davacı vekili; Davacının maliki olduğu Mersin Ili, Yenişehir İlçesi, Mentes Mahallesi sınırları içerisinde bulunan 17. Cadde üzerinde yer alan bina ve ağaçların 30/12/2015 tarihli ve 426 sayılı encümen kararı ile kamulaştırıldığını, 70.000 TL kamulaştırma bedelinin davacıya ödendiğini, müvekkilinin elektrik ve su bağlantılarını iptal ettirerek binayı yıkıma hazır hale getirdiğini, bedelin ödendiği tarihte kamulaştırma işleminin kesinleştiğini, bilahare 23/03/2016 tarihli ve 289 sayılı encümen kararıyla, söz konusu alanın yetki ve sorumluluğunun Yenişehir Belediye Bakanlığı'nda olduğu ve 17. Caddenin açılması konusunda engel teşkil etmediği gerekçesiyle kamulaştırılmasına ihtiyaç kalmadığından bahisle 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca kamulaştırma işleminden vazgeçildiğini ileri sürerek, söz konusu işlemin iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.
II. UYUSMAZLIGA ILISKIN BASVURU SÜRECI
A. İdari Yargıda
2. Mersin 1. Idare Mahkemesinin, 29/07/2016 tarihli ve E.2016/587, K.2016/1039 sayılı dosyasında "2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 15/1-a. maddesi hükmü uyarınca görev yönünden reddine" dair verdiği kararın istinaf başvurusunun reddedilmesiyle 22/12/2016 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır. Kararın gerekçe kısmı şöyledir:
"2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun "İdarenin tek taraflı vazgeçmesi" başlıklı 21. maddesinde; "Idare kamulaştırmanın her safhasında kamulaştırma kararı veren ve onaylayan yetkili merciin kararı ile kamulaştırmadan tek taraflı olarak kısmen veya tamamen vazgeçebilir. Su kadar ki, dava sırasında vazgeçme halinde dava giderleri ile harç, harcanan emek ve isin önemi gözetilerek mahkemece maktuen takdir olunacak avukatlık ücreti idareye yükletilir." hükmü, 24. maddesinin 2. fıkrasında; "Bu madde ile 21, 22 ve 23’üncü maddelerin uygulamasından doğacak anlaşmazlıklar adli yargıda çözümlenir." hükmü yer almaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden; Mersin Ili, Yenişehir İlçesi, Mentes Mahallesi sınırları içerisinde bulunan 17. Cadde üzerinde yer alan davacının maliki olduğu bina ve ağaçların, Mersin Büyükşehir Belediye Encümeni'nin 30.12.2015 tarih ve 426 sayılı kararı ile kamulaştırma işlemlerine başlandığı, kamulaştırma bedelinin uzlaşılarak 70.000,00 TL olarak belirlendiği ve davacıya ödendiği, daha sonra söz konusu alanın yetki ve sorumlulugunun Yenişehir Belediye Başkanlığı'nda olması ve 17. Caddenin açılması
konusunda engel teşsil etmemesi nedeniyle kamulaştırılmasına ihtiyaç kalmadığından bahisle 2942 sayılı Kamulastırma Kanununun 21. maddesi uyarınca kamulastırma isleminden vazgeçilmesine iliskin 23.03.2016 tarih ve 289 sayılı encümen kararının tesis edilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldıgı anlasılmaktadır.
Olayda, belediye encümeni tarafından, 2942 sayılı Kamulastırma Kanunu’nun 21. maddesinin kendisine tanıdıgı yetki sınırları içerisinde bir karar alındıgı, açıkça 21. madde kapsamındaki uygulamadan dogan bir anlasmazlıgın söz konusu olması ve bu anlasmazlıgın çözümlenmesinin de 24. madde hükmü uyarınca adlî yargıya ait olması karsısında, davanın
görev yönünden reddine karar verilmesi gerekmektedir."
3. Davacı vekili bu kez benzer istemle adli yargıda dava açmıstır.
B. Adli Yargıda
4. Mersin 4. Asliye Hukuk Mahkemesi, 07/12/2017 tarihli ve E.2017/74, K.2017/298 sayılı dosyada davanın esastan reddine karar vermis, karar aleyhine istinaf yoluna basvurulmustur.
5. Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi, 29/06/2018 tarihli ve E.2018/288, K.2018/729 sayılı dosyada istinaf basvurusunu reddetmis, karar temyiz edilmistir.
6. Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, 06/02/2020 tarihli ve E.2018/9656, K.2020/1774 sayılı ilamıyla "Davacı vekilinin dava dilekçesindeki talebinin kamulastırmadan vazgeçmeye konu encümen kararının iptali oldugu, Kamulastırma Kanunu 24. maddesi ve gerekçesi birlikte degerlendirildiginde talebinin adli yargının görevine giren davalardan olmadıgı anlasıldıgından, is bu dava açısından idari yargı kolunun görevli oldugu, Yargı merciince, önceki görevsizlik kararına iliskin dava dosyası da temin edilerek, görevli yargı merciinin tespiti için Uyusmazlık Mahkemesine basvurulması gerektigi" belirtilerek, kararın bozulmasına hükmetmis ve dosyayı mahalline göndermistir.
7. Mersin 4. Asliye Hukuk Mahkemesi, E.2020/133 sayılı dosyada verdigi
22/02/2021 tarihli gerekçeli ara kararıyla "Dava konusu uyusmazlıgın çözüm yerinin
belirlenmesi için dava dosyasının Mersin 1. Idare Mahkemesi'nin 2016/587 esas sayılı
dosyası ile birlikte Uyusmazlık Mahkemesine gönderilmesine" karar vererek, dava dosyalarını 03/03/2021 tarihli ve E.2020/133 esas sayılı üst yazı ile Uyusmazlık Mahkemesine müracaat etmistir.
III. ILGILI HUKUK
8. 2942 sayılı Kamulastırma Kanunu'nun "idarenin tek taraflı vazgeçmesi" baslıklı 21. maddesi söyledir:
“Idare kamulastırmanın her safhasında kamulastırma kararı veren ve onaylayan yetkili merciin kararı ile kamulastırmadan tek taraflı olarak kısmen veya tamamen vazgeçebilir. Su kadar ki, dava sırasında vazgeçme halinde dava giderleri ile harç, harcanan emek ve isin önemi gözetilerek mahkemece maktuen takdir olunacak avukatlık ücreti idareye yükletilir.”
9. Aynı Kanun'un "kamulastırma bedelinden düsülebilecek hasar" baslıklı 24.maddesi ise söyledir:
"21, 22 ve 23 üncü maddeler uyarınca kamulastırılmasından vazgeçilen veya geri alınan tasınmaz mal üzerindeki bina, sabit tesisler ve ekili dikili seyler yıkılmıs, sökülmüs veya harap olmus ise, tasınmaz malın geri alınmasında mal sahibi veya mirasçısı, kamulastırma tarihindeki degerine göre farkının, ödeyecegi kamulastırma bedelinden düsülmesini isteyebilir.
Bu madde ile 21, 22 ve 23 üncü maddelerin uygulamasından dogacak anlasmazlıklar adli yargıda çözümlenir"
IV. INCELEME VE GEREKÇE
A. Ilk Inceleme
10. Uyusmazlık Mahkemesinin Celal Mümtaz AKINCI’nın baskanlıgında, Üyeler Sükrü BOZER, Mehmet AKSU, Birol SONER, Aydemir TUNÇ, Nurdane TOPUZ ve Ahmet ARSLAN’ın katılımlarıyla yapılan 05/04/2021 tarihli toplantısında; 2247 sayılı Kanun'un 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, Asliye Hukuk Mahkemesince, anılan Kanun'un 19. maddesine göre basvuruda bulunulmus oldugu, Mahkemece adli yargı dosyasının ekinde idari yargı dosyası ile birlikte Uyusmazlık Mahkemesine gönderildigi ve usule iliskin herhangi bir noksanlık bulunmadıgı anlasıldıgından görev uyusmazlıgının esasının incelenmesine oy birligi ile karar verildi.
B. Esasın Incelenmesi
11. Raportör-Hâkim Engin SELIMOGLU'nun davanın çözümünde adli yargının görevli oldugu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Bassavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil Ibrahim ÇIFTÇI ile Danıstay Savcısı Yakup BAL’ın davada adli yargının görevli oldugu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra geregi görüsülüp düsünüldü:
12. Dava, davacıya ait tasınmaz hakkında davalı idarece verilen kamulastırma kararından vazgeçilmesine iliskin encümen kararının iptali istemiyle açılmıstır.
13. Dosyanın incelenmesinden, encümen kararıyla verilen kamulastırma kararından yine davaya konu encümen kararıyla vazgeçildigi anlasılmaktadır. 2942 sayılı Kanun'un yukarıda yer verilen 21.maddesiyle, kamulastırma kararı veren mercie her asamada bu kararından kısmen ya da tamamen vazgeçme yetkisi tanınmıstır. 2942 sayılı Kanun uyarınca idarenin kamu gücünü kullanarak gerçeklestirdigi tek taraflı islemlerine karsı açılacak davalarda idari yargının görevli oldugu Uyusmazlık Mahkemesinin istikrar kazanmıs kararlarıyla sabit olmakla birlikte, Kanun Koyucunun 2942 sayılı Kanun'un 21., 22. ve 23.maddeleri uyarınca açılacak davalarda adli yargının görevli olduguna dair aynı Kanun'un 24.maddesindeki amir hükmü karsısında basvuruya konu davanın da adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektigi sonucuna varılmıstır.
14. Yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, Mersin 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 22/02/2021 tarihli ve E.2020/133 sayılı ara kararıyla yaptıgı basvurusunun reddine karar vermek gerekmistir.
V. HÜKÜM
A. Davanın çözümünde ADLI YARGI YERININ GÖREVLI OLDUGUNA,
B. Mersin 4 . Asliye Hukuk Mahkemesinin, 22/02/2021 tarihli ve E.2020/133 sayılı ara kararıyla yaptıgı BASVURUSUNUN REDDINE, 05/04/2021 tarihinde OY BIRLIGI ILE KESIN OLARAK karar verildi.
Comentários